Żeby uzmysłowić sobie całkowite piękno zabudowy Wilna, przede wszystkim nie należy omijać szlachetnych budowli tzw. perełek architektonicznych. Wiele z nich ucierpiało w wyniku nie zawsze sprzyjającej historii. Dużo ciągle pozostaje do odrestaurowania. We wcześniejszych postach pokazywałam całą gamę zabytkowych obiektów Wileńszczyzny. Pozwólcie dorzucić jeszcze pałace, filharmonię, kamienice oraz krótką charakterystykę ulic, na których powinno się być.
Po lewej stronie od zabudowań Uniwersytetu Wileńskiego znajduje się monumentalny PAŁAC PRZEZYDENCKI (ulica Daukanto aikste 3) - klasycystyczna rezydencja, służyła jako Pałac Biskupi, siedziba carskiego namiestnika w czasie zaborów, pałac reprezentacyjny Rzeczypospolitej w międzywojniu. W okresie radzieckim mianowana na Dom Oficerów i galerię sztuki.Po odzyskaniu niepodległości mieściła się ambasada Francji, zaś od 1997 r. jest siedzibą prezydenta Litwy. W pałacu gościli m.in. były król Stanisław August , Ludwik XVIII, pruski król Wilhelm, car Aleksander I, także Ignacy Mościcki, Józef Piłsudski.
Fasadę zdobią trójkątne frontony wsparte na kolumnach doryckich. Ma rozległy dziedziniec z kordegardą i kolumnami bocznymi oraz park z fontanną. W środku szereg zabytkowych sal. Na uwagę zasługują: Sala Biała, Czerwona, Zielona i Kasetonowa.
PAŁAC BRZOSTOWSKICH - zbudowany pod koniec XVI w. i przebudowany w 1769 r. w stylu późnego baroku i klasycyzmu. Znaduje się przy ulicy Uniwersyteckiej 2.
PAŁAC CHODKIEWICZÓW czyli dzisiejsze LITEWSKIE MUZEUM SZTUKI za cerkwią Paraskiewy (Didzioji 4). Posiada pokaźną kolekcję malarstwa.
KAMIENICA NA DIDZIOJI 1 jest w stylu Ludwika XVI. Od XIX w. pełniła funkcje domu mieszkalnego dla pracowników uniwersytetu. Mieszkał tu profesor medycyny Józef Frank i profesor chemii – Jędrzej Śniadecki. W 1812 r. zatrzymywał się Stendhal, który pełnił obowiązku intendenta wojskowego w armii napoleońskiej. Obecnie jest tutaj Centrum Kultury Francuskiej.
PAŁAC LITEWSKICH MAGNATÓW GASZTOŁDÓW na ulicy Didzioji 10. Przejęli go Radziwiłłowie. Obecnie od 1824 r. należy do klinik uniwersyteckich.
PAŁAC PACÓW – kiedyś mieszkał tam Jan III Sobieski, gościł Napoleon i car Aleksander III, odbywały się tutaj spotkania filaretów. W XIX w. zdewastowany przez Rosjan.
PAŁAC GÓRECKICH na Dominionu 15 jest w stylu wczesnego klasycyzmu.
PAŁAC ZAWISZÓW na Dominionu 13 to również budynek klasycystyczny.
Kolejny na tej ulicy to PAŁAC POCIEJÓW (Dominikonu 11), który jest dziełem baroku.
PAŁACYK DE REUSSÓW stojący naprzeciwko Pałacu Prezydenckiego jest klasycystyczny. Wzniesiony w XVIII w., z mansardowym dachem i ozdobnym czterokolumnowym portykiem z kolumnami.
WILEŃSKA FILHARMONIA NARODOWA zoastała wybudowana w 1902 r. w stylu neorenesansu. Działa w tej roli od 1940 r. Wcześniej był tam kinematograf, teatr rewiowy, Gimnazjum Męskie im. Lelewela, Gimnazjum Żeńkie im. Orzeszkowej.
Przespacerujmy się jeszcze najmodniejszymi ulicami Wilna. ULICA NIEMIECKA czyli Vokieciu to jedna z najstarszych ulic miasta. Powstała w XVI wieku i była zamieszkana przez niemieckich kupców.Na Vokieciu 2 znajduje się Muzeum Sztuki Współczesnej, a na Vokieciu 26 stoi dom, gdzie mieszkał Moniuszko. W pobliskim Ratuszu odbyła się premiera „Halki”.
DZIELNICA ŻYDOWSKA związana jest z ulicą Niemiecką. Obejmuje tereny na zachód od Ratusza, w kwadracie ulic Wielkiej (Didzioji g.), Niemieckiej ( Vokieciu g.) i Dominikańskiej. Składają się na nią też Szklana (Stikliu g.), Żydowska ( Zydu g.), Gaona ( Gaono g.), M.Antakolskio g., Zaułek Szwarcowy (Svarco g.) i dawna Jatkowa. Do najlepiej zachowanych ulic należy Szklana, przy której zachowało się kilka domów wzniesionych od XVI do XVIII w. Są to kamienice jednopiętrowe i dwupiętrowe o bardzo ciekawych dziedzińcach np. 6,7,8,12 i 14a.Dzielnica mimo wielu przekształceń, zachowała swój dawny charakter – wąskie uliczki, krzywe uliczki, małe kamieniczki, niskie, okute żelazem drzwi, mikroskopijne sklepiki o bardzo małej powierzchni (czasem ledwie parę metrów).
ULICA ŚWIĘTOJAŃSKA – jedna z najkrótszych i najbardziej malowniczych ulic wileńskich. Tutaj znajdował się najstarszy targ w Wilnie, odbywały się karnawały zapustowe. Zlokalizowane były tu rezydencje najświetniejszych rodów magnackich – Radziwiłłów, Paców, Sapiechów, a także kulturalnej elipty miasta.Po bruku tej ulicy chodziły najsławniejsze stopy: Zygmunta Augusta, Stefana Batorego, Jana III Sobieskiego, Zygmunta Wazy, Aleksandra I.Ulica była w przeszłości świadkiem potyczek między jezuitami a kalwinistami.
Popatrzcie jeszcze na ciekawą kamienicę przy ulicy Pilies 12, w której mieści się galeria.
To nie jest oczywiście wszystko odnośnie zabytkowych kamienic i pałaców. Przedstawiłam je w telegraficznym skrócie. Wilno ma wiele ciekawych uliczek, na których oprócz strawy kulturalnej, dostaniecie tą dla podniebienia.
Na co warto zwrócić uwagę stołując się w Wilnie? Oczywiście na typowe dania litewskie. Zaliczamy do nich:
Cepeliny (podłużne kluski nadziewane siekanym mięsem)
Kołduny (małe pierożki z mięsem)
Biały ser z kminkiem
Gotowane świńskie ucho z groszkiem
Czarny żytni chleb nie tylko do posiłków, ale też jako przekąska do piwa (kromki smaży się na oleju, lekko soli i naciera czosnkiem).
Wilno zaprasza!
